Geçiş Üstünlüğü Olan Araçlar: Trafikte Hangi Araçların Geçiş Üstünlüğü Vardır?

Yolculuğunuz ister şehir içinde kısa bir iş gezisi ister uzun bir tatil rotası olsun, AVEC Rent A Car’ın genç filosu sayesinde zaman kaybetmeden konforlu bir kiralık araba seçebilir, sezona göre optimize edilen araç kiralama modülünden aracınızı özelleştirip en yakın araç kiralama ofislerimizden dakikalar içinde teslim alabilirsiniz. AVEC’in bakımlı araçları, yol güvenliği standartlarını yüksek tutarken sürüş keyfinizi artırır; yine de trafikte her an karşınıza çıkabilecek “geçiş üstünlüğü” kuralını doğru bilmek kazasız bir deneyim için kritik önem taşır.

Geçiş Üstünlüğü Nedir?

Geçiş üstünlüğü, bazı görevli araçların can ve mal güvenliğini sağlamak amacıyla diğer sürücülerden öncelikli geçiş hakkı kullanabilmesidir. Bu ayrıcalık, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nda düzenlenir ve yalnızca görev hâlindeki araçlara tanınır. Görev dışı seyreden veya sesli–ışıklı uyarılarını kapatan resmi araçlar, geçiş hakkı bakımından sıradan trafik akışına tabidir.

Geçiş Üstünlüğü Olan Araçlar

Acil bir siren sesi duyduğunuzda hangi aracın önce geçeceğini bilmek, saniyeler içinde doğru manevra yapmanızı sağlar. Kanuni sıraya göre geçiş üstünlüğü şu şekildedir:

1. Ambulanslar ve diğer acil sağlık araçları
2. İtfaiye Araçları (yangın ve kurtarma görevinde)
3. Polis ve Jandarma Araçları (acil görev hâlinde)
4. Afet ve Acil Durum Ekipleri (AFAD, UMKE vb.)
5. Sivil Savunma Konvoyları
6. Koruma Konvoyundaki Devlet Protokol Araçları

Bu araçların mavi veya kırmızı tepe lambaları yanıp sönüyorsa ve sirenleri açıksa, diğer tüm sürücüler emniyetli biçimde sağ şeride çekilerek koridor oluşturmakla yükümlüdür.

Geçiş Üstünlüğü Sıralaması Nasıl Uygulanır?

Birden fazla geçiş üstünlüğüne sahip araç aynı kavşakta buluştuğunda, yukarıdaki sıra aynen geçerlidir. Örneğin itfaiye ile ambulans karşılaşırsa öncelik yangına giden itfaiye aracınındır. Bu kural, otoyolda veya tek yönlü yollarda da değişmez; önemli olan görev önem derecesidir.

Geçiş Üstünlüğü İhlalinin Sonuçları

Geçiş üstünlüğü kuralını ihlal etmek, yalnızca idari para cezası riskini değil olası can kaybı sorumluluğunu da beraberinde getirir. Resmi istatistikler, kavşak kazalarının önemli bölümünün yol verme tereddüdünden kaynaklandığını gösterir. AVEC müşterilerinin sürüş güvenliğini artırmak amacıyla araçlarımızda ABS, ESC ve gelişmiş fren destek sistemleri standarttır; ancak bu teknoloji, geçiş üstünlüğü bilincinin yerini tutmaz.

Güvenli Manevra İçin İpuçları

• Siren sesi duyduğunuzda dikiz ve yan aynalarınızı hemen kontrol edin, bulunduğunuz şeridi yavaşça terk edin.
• Kavşakta dönmek üzereyseniz manevradan vazgeçin, yolu netleştirene kadar durun.

Hatalı Işık–Siren Kullanımıyla Karşılaşırsanız

Zaman zaman yetkisiz kişilerin acil uyarı lambası takarak trafikte öncelik almaya çalıştığı görülür. Bu durumda kanuni yaptırım uygulama yetkisi kolluk kuvvetlerine aittir; tartışmaya girmek yerine plakayı not etmek ve 112 ihbar hattına bildirmek en güvenli yöntemdir.

Sıkça Sorulan Sorular

Geçiş üstünlüğüne sahip araçlar nelerdir?
İtfaiye, ambulans, acil görevdeki polis–jandarma araçları, afet müdahale ekipleri ve koruma konvoyları.

Trafikte geçiş üstünlüğü sıralaması nasıldır?
Ambulans > İtfaiye > Polis–Jandarma > Afet ekipleri > Sivil savunma > Protokol araçları.

Trafikte hangi durumlarda geçiş üstünlüğü kullanılamaz?
Görev hâli sona erdiğinde veya sesli–ışıklı uyarılar kapatıldığında ayrıcalık ortadan kalkar.

Geçiş hakkı ile geçiş üstünlüğü aynı şey mi?
Hayır. Geçiş hakkı kavşakta “önce kim girecek” kuralıdır; geçiş üstünlüğü ise acil görevli araçların trafik kurallarını geçici olarak esnetme yetkisidir.