Şanzıman Nedir ve Ne İşe Yarar?
Araç alırken, genellikle araçlar vitesli ve otomatik olarak 2’ye ayrılmaktadır. Vites geçişi açısından son derece önemli bir noktadır. Bu noktada, bizler şanzıman hakkında merak edilen bütün noktaları açıklamak istiyoruz. Şanzımanın ne olduğu, ne işe yaradığını ve bozulduğunda ne yapılması gerektiğini açıklıyoruz.
Şanzıman Nedir?
Şanzıman araç içerisinde oldukça önemli bir parçadır. Vites kutusu olarak da adlandırılmaktadır. Araç içerisinde bulunarak, motordan aldığı gücü, tekerleklere iletmektedir. Fakat bu güç direkt olarak iletilmemektedir. Aynı zamanda, aracın geri vitese alındığında geri gitmesini, ileriye takıldığında ileriye gitmesini, hızın sabit bir şekilde kalmasını ve yüksek hıza çıkıldığında yakıt tasarrufunu sağlamaktadır. Şanzıman çeşitleri bulunmaktadır. Bu çeşitleri şu şekilde sıralayabiliriz:
- Manuel Şanzıman
- Yarı Otomatik Şanzıman
- Otomatik Şanzıman şeklindedir.
Manuel Şanzıman Nedir?
Günümüzde en çok tercih edilen ve kullanılan şanzıman çeşitleri arasında manuel şanzıman bulunmaktadır. Vites kullanan kişi tarafından değiştirilmektedir. Adından da anlaşıldığı gibi, manuel olduğu için elle değiştirilmektedir. Araç kullanan kişi eğer, manuel araç kullanıyorsa, vites değiştirmek için ilk olarak debrijaya basarak, motor ile tekerlek arasındaki güç iletişimini kesmesi gerekmektedir. Daha sonra vites değiştirilir ve debriyaj bırakılır. Debriyaj bırakıldıktan sonra, vites değişimine göre güç tekerleklere iletilmektedir.
Yarı Otomatik Şanzıman Nedir?
Yarı otomatik şanzıman ortaya çıktığında ilk olarak yarış arabaları için üretiliyordu. Şanzımanlardan artan güç, daha sonra normal arabalar için de kullanılmaya başlanmıştır. Son zamanlarda üretilen şanzımanlar 7. Vitese kadar destek sağlıyor. Yağsız şekilde üretildikleri için, kuru şanzıman adını alırlar. Ve beraberinde, yağ değişimine de ihtiyaç duymazlar.
Otomatik Şanzıman Nedir?
Otomatik şanzıman, aynı manuel şanzıman gibi, adından da anlaşılacağı gibi, otomatik olarak vites değiştirilen şanzıman sistemleridir. Vites değişmesi gerektiği durumlarda vites kendiliğinden değişir. Kullanımının çok kolay olması sebebiyle, çok fazla tercih edilmektedir. Ancak kolay bir şekilde bozulması, ne yazık ki popülerliğini ortadan kaldırmıştır.
Şanzımanın İşlevi
Şanzıman parçasının önemli bir işlevi bulunmaktadır. Miller, vites çatalları ve dişlilerden oluşmaktadır. Bu parçalar, aracın durur haldeyken harekete geçmesini, ileri vitesteyken ileriye ve geri vitesteyken geriye gitmesine yardımcı olmaktadır. Bu durumda da oldukça işlevli olduğunu belirtebiliriz.
Şanzımanlarda, buradan anlaşılabileceği gibi, elektronik parçalardır. Bu sebeple de arızalanabilirler. Bu arızalar sıklıkla sürücülerin karşısına çıkmaktadır. Bu arızaların en temel sebebi, vitesin doğru bir şekilde değiştirilmemesinden kaynaklanıyor. Vitesi eğer tam olarak değiştirmezseniz, bu tür arızalarla karşılaşabilirsiniz. Günümüzde bu tür arızaların olmaması için, daha kaliteli araçlar üretilmektedir. Ancak yine de bu sorunun önüne geçilmiyor.
Şanzıman Değişimleri Ortalama Ne Kadar Tutuyor?
Şanzıman değişimlerinin fiyatları değişkenlik gösterebiliyor. Bu arızaların genel olarak arızları balata dişlileri ya da şanzıman kutuları ile alakalı olmaktadır. Yıpranmalar yüksek düzeydeyse, bu kutunun tamamen değiştirilmesi gerekmektedir. Ancak bu değişim biraz maliyetli olmaktadır. Bunun bir üst fiyatlı değişimleri, otomatik araçların şanzıman değişimidir. Bu işlem için mutlaka teknik destek almanız önerilmektedir.
Şanzımanın Ömrü Nasıl Uzar?
Yukarıda da anlattığımız gibi, şanzıman çeşitli sebeplerden ötürü arızalanabilir. Bu arızlar kurtarılabilir. Ancak arızanın önüne geçebilirsiniz. Şanzıman ömrünü uzatabileceğiniz birkaç ipucunu sizlere aktarıyoruz:
- İlk olarak aracınızın bakımlarını düzenli olarak yaptırın. Bu bakımların içerisinde yağ ve filtre bakımları da bulunmaktadır. Yağ ve filtre bakımlarının düzenli yapıldığı araçlar, kolay kolay arızalanmamaktadır.
- Yokuş yukarı araç park edecekseniz, ilk olarak el freni çekerek, aracın sabit olmasını sağlayın.
- Ve en önemli nokta, vitesleri doğru bir şekilde değiştirin. Yukarıda da belirttiğimiz gibi, viteslerin doğru bir şekilde değiştirilmemesi, şanzıman arızalarına sebep olmaktadır.
Aracın verimli olarak kullanılması son derece önemlidir. Verimli araç kullanmak tamamen şoför ile alakalı bir durumdur. Araçlarınızı düzenli olarak kontrol ettirmeniz, arızaların önüne geçmenize yardımcı olmaktadır. Araç şanzımanı dağılırsa, gerçekten çok büyük masraflar çıkmaktadır. Bu sebeple, araçların dikkatli kullanılması ve yukarıdaki ipuçlarına uyulması son derece önemlidir.
Bunun dışında vites değiştirirken, farklı sesler geliyorsa, bu ses herkesin sandığı gibi dişlilerden değil, dogteeth kısmından gelmektedir. Bunun da tamiri mevcuttur. Ve fiyatı da şanzımana göre biraz daha uygundur.